Amerika'da Nasıl Tıp Okunur?
Bugün, birçok öğrencinin geleceğine ışık tutacağına inandığımız bir haberle karşınızdayız. Amerika’da tıp eğitimi almak mümkün mü? Orada nasıl doktor olunur? Kariyer Kılavuzu’ndan Gizem sayesinde adım adım detaylı bir rehber oluşturduk.
06 Eylül 2020 - 08:12
Türkiye’de bilindiği üzere; üniversite sınavında bir üniversitenin tıp fakültesini kazanan öğrenci, 6 sene tıp okuyarak mezun olur. Amerika’da ise tıp eğitimi Türkiye’dekinden farklı olarak yaklaşık 9 sene sürüyor.
Gizem, bu konuda atılması gereken adımları şöyle sıralıyor:
1.TOEFL ve SAT sınavları. Birçok yazımızda da bahsettiğimiz gibi, sadece tıp değil ne okumak isterseniz isteyin, Amerika’da üniversite başvurusu yapabilmek için öncelikle dil yeterlilik sınavı TOEFL’dan geçer not almanız gerekiyor. Ardından SAT ya da ACT sınavından da yüksek not almanız şart. Türkiye’deki not ortalamanız da yüksek olmalı. Hocalarınızdan tavsiye mektupları toplamanız da gerekiyor. Lise eğitiminiz boyunca çeşitli hobiler edinmeli ve sivil toplum örgütleriyle ya da okul kulüpleriyle sosyal yardım aktivitelerinde bulunmalı ve bunlara ait bir dosya oluşturmalısınız. Bir de üniversitelere kendinizi anlattığınız bir essay yazmanız gerekiyor. Okulun istediği başka belgeler olursa onları da tamamlamalısınız ve bazen yüzyüze görüşmeye de çağrılabilirsiniz. Süreç tüm bölümler için hemen hemen böyle işliyor.
Gizem burada sadece TOEFL ve SAT sınavlarına değinmiş ancak; tıp eğitiminden önce okuyacağınız bölüm için de aynı evrelerden geçeceksiniz hatırlatmak istedik. Dil yeterliliğiniz bu açıdan çok önemli. İngilizce’yi geliştirmek için bol bol kitap, dergi ve gazete okumalı, sözlük karıştırmalı, altyazısız dizi ve film izlemeli, müzik dinleyip sözlerini araştırmalı, yabancı radyo ve TV kanallarını takip etmeli, bol bol eki test sorularını çözmeli ve bulabildiğiniz her yabancıyla sohbet etmelisiniz.
2.Sonraki adım, ‘Bechelor of Science’a başlamak gerekiyor. Bu, tıptan önce alınması gereken 4 yıllık lisans eğitimi oluyor. Kimya, fizik veya biyoloji gibi bir bölüm seçilebilir; fakat işletme ya da tarih gibi BA kapsamındaki bölümler olamaz.
3.4 yıl sürecek bu eğitim zarfında, eğer tıp okumaya kararlıysanız 2 sınavdan geçmeniz gerekecek.
1.’si USLM (US Medical Licencing Exam).
2.’si ise; 4. senenizde gireceğiniz 2. Medical Licencing Exam.
4.4 yıl üniversitede okuduktan sonra, bir sınava daha giriliyor. MCAT (Medical College Admission Test). Geçer puan alanlar yaklaşık 1 sene sürecek eğitim için ‘premedical school’a geçiyor.
5.PREMED, temel tıp eğitimi anlamına geliyor. Ancak; 4 yıl okuyup, ardından MCAT sınavını verseniz bile, sizi okula kabul etmeden önce, sizde ilk baktıkları şey: İNSAN SEVGİSİ! Yani bu meleğe uygunluk şartı. Bunu belgelemenin tek yolu da, huzurevleri gibi insan temalı yerlerde staj yapmak. Gizem’in size tavsiyesi, 4 yıllık eğitim sürecinizde bu stajı halletmeniz yönünde oluyor; çünkü PREMED okullar sizi kabul etmeden önce 3-5 ay arası staj yapmanızı şart koşacaklardır. Burada 1 senelik eğitimde;
a.Genel kimya
b.Fizik
c.Biyoloji
d.Organik kimya
derslerini yoğun bir şekilde alıyorsunuz. Aslında tüm bu süreç, sizi tıp eğitimine hazırlamak için. PREMED eğitimi çoğunlukla laboratuvar ortamında geçiyor, klinik bir eğitim içermiyor.
6.Toplamda 5 senelik eğitimi bitirip, sınavları tamamladıktan sonra, 3 yıl sürecek asıl tıp eğitimi başlıyor. Artık, hastane, klinik ve laboratuvar ortamlarında hastalarla birebir çalışabiliniyor bu süreçte.
7.Bu 9 yılın ardından mezun olunduğunda, MD ünvanı alınıyor. MD, medikal doktor demek. Amerika’da, tıbbı bitirenlere hemen doktor ünvanı verilmiyor, bunun için öncelikle doktora yapılması gerekiyor. MD olanlar, ancak pratisyen hekim statüsü alabiliyorlar: ‘General Practioner’.
8.Uzmanlaşmak içinse 3-4 sene kadar hastanelerde ‘Residency’ doktor stajı yapmanız gerekiyor. Ama asıl ihtisasınızı almak için MD/PHD eğitimi almalısınız. Böylelikle hem akademik hem de pratik bilgi sahibi doktor ünvanı kazanabilirsiniz.
MD/PHD Doktora Bursu
Gizem burada önemli bir noktaya dikkat çekiyor; Amerika, yurtdışından gelen öğrencilere tıp alanında doktora bursu pek vermiyor. Örneğin kendi vatandaşları mezun olduğunda doktora bursu alabilme yüzdesi %50’den daha fazlayken, bu oran yabancı öğrenciler için %3’e düşüyor. Doktora ücretlerinin de bu alanda 200.000 dolardan daha yüksek olduğunu hatırlatıyor Gizem. Ama tabii çeşitli burs imkanlarından da bahsediyor. Wells Fargo ve SallieMae gibi özel yerlerden bir ihtimal ‘private loan’ adı altında geçen burslar almanız da mümkün.
Gizem’in verdiği bilgiye göre; Yale University School of Medicine, Duke University School of Medicine, Harvard Medical School gibi bazı üniversiteler, şartlı olarak burs verebiliyorlar. Mesela; Singapur’la bir anlaşmaları var ise, siz doktor olduktan sonra bursun karşılığında, misali 5 sene Singapur’da çalışarak borcunuzu ödüyorsunuz. Yani burs almak çok zor olabilir ancak imkansız değil.
MD ünvanı aldıktan sonra, ihtisas-residency yapmak istemeyip, Türkiye’ye dönmek de bir seçenek tabii. Türkiye’deki üniversiteler, Amerika’daki tıp eğitimini kabul ediyor çünkü. Burada TUS sınavına girip ihtisas yapabilirsiniz. Ya da direkt hastanelerde pratisyen hekim olarak çalışabilirsiniz. Ancak, Amerika’da MD yani pratisyen hekim olarak hastanelerde çalışmanız mümkün değil.
Türk Öğrencilere Burs Veren Okullar
1.Duke University School of Medicine. Yukarıda verdiğimiz Singapur örneği bu okul için geçerli. Buradan doktora bursu alıp okursanız, sonrasında 5 sene kadar Singapur’da hizmet vermeniz gerekecek.
2.Yale University School of Medicine
3.Northwestern Medicine Feinberg School of Medicine
4. Harvard Medical School
5.Johns Hopkins School of Medicine
Ancak devlet üniversitelerinde burs imkanınız yok maalesef. Bu, sadece Amerikan vatandaşı iseniz ya da green card sahibi iseniz mümkün olabilir.
Bu konuda, burs bulamasanız bile, eğer maddi imkanınız varsa Gizem, mutlaka doktora yapmanızı tavsiye ediyor. Çünkü Amerika’da doktor olduktan sonra kazancınızın çok yüksek olacağına vurgu yapıyor. Hele bir de kendinizi gösterip büyük hastanelerde çalışırsanız yaptığınız yatırım misliyle geri dönecektir. Amerika’da birçok başarılı Türk doktor çalışmakta. Onların kadrolarında yer bulabilirsiniz diyor Gizem.
Türkiye’de Okuyan Doktorlar Amerika’da Nasıl Çalışabilir?
Bir de; Türkiye’de tıp okuyup, hatta uzmanlaşmış doktor olup, Amerika’ya gelmek isteyenler konusu var. Amerika, Türkiye’deki tıp fakültelerine denklik vermiyor. Bu durumdakilerin de öncelikle, MCAT sınavına girmesi gerekiyor. Tabii yine TOEFL’ı da hatırlatalım.
Bu sınav ücretleri yüksek olduğu için Gizem, Türkiye’de doktorluk yaparken, bir yandan İngilizce’nizi çok iyi geliştirip, bu sınava da sıkı hazırlanmanız yönünde tavsiye veriyor. Çünkü kendisi, yeterli İngilizce bilmeden, Amerika’da geliştireceğini düşünüp, kariyerlerini bırakıp oraya giden ve defalarca kere bu sınavı veremeyen doktorlar tanıdığından bahsediyor. Kafelerde garsonluk yaparken tanıştığı ve şaşırdığı örneklerden bahsediyor.
Vize Meselesi
Türkiye’de Türk vatandaşı olmayanların doktorluk yapamadığını hatırlatan Gizem, Amerika’da da ‘Green Card’ ya da vatandaşlık sahibi değilseniz doktorluk yapamadığınızı söylüyor. Doktor olup, sadece bazı ameliyatlar için gidip gelindiğinde bu kural geçerli değil. Ancak orada yaşayıp, hastanelerde kadrolu çalışmak için mutlaka en azından yeşil kart sahibi olmalısınız.
Son olarak Gizem’in tavsiyesi; koşullar ne kadar zor olsa da pes etmemenizden yana. Amerika’da bunları başaran büyük çoğunluğun zeki olduğundan değil, çalışkan oldukları için başardıklarını söylüyor. Bu ülkede kanunlar, kurallar çok düzgün işlediği için, torpil gibi mekanizmaların pek olmadığını belirterek makaledeki detayları iyice araştırıp tek tek neler eksik ise tamamlayıp, sadece çalışarak başarabileceğinizi söylüyor Gizem. Unutmayın Amerika’da çok başarılı Türk doktorlarımız var. Onlar başarmış. Demek ki mümkün.
KAYNAK: Kariyer Kılavuzu
Gizem, bu konuda atılması gereken adımları şöyle sıralıyor:
1.TOEFL ve SAT sınavları. Birçok yazımızda da bahsettiğimiz gibi, sadece tıp değil ne okumak isterseniz isteyin, Amerika’da üniversite başvurusu yapabilmek için öncelikle dil yeterlilik sınavı TOEFL’dan geçer not almanız gerekiyor. Ardından SAT ya da ACT sınavından da yüksek not almanız şart. Türkiye’deki not ortalamanız da yüksek olmalı. Hocalarınızdan tavsiye mektupları toplamanız da gerekiyor. Lise eğitiminiz boyunca çeşitli hobiler edinmeli ve sivil toplum örgütleriyle ya da okul kulüpleriyle sosyal yardım aktivitelerinde bulunmalı ve bunlara ait bir dosya oluşturmalısınız. Bir de üniversitelere kendinizi anlattığınız bir essay yazmanız gerekiyor. Okulun istediği başka belgeler olursa onları da tamamlamalısınız ve bazen yüzyüze görüşmeye de çağrılabilirsiniz. Süreç tüm bölümler için hemen hemen böyle işliyor.
Gizem burada sadece TOEFL ve SAT sınavlarına değinmiş ancak; tıp eğitiminden önce okuyacağınız bölüm için de aynı evrelerden geçeceksiniz hatırlatmak istedik. Dil yeterliliğiniz bu açıdan çok önemli. İngilizce’yi geliştirmek için bol bol kitap, dergi ve gazete okumalı, sözlük karıştırmalı, altyazısız dizi ve film izlemeli, müzik dinleyip sözlerini araştırmalı, yabancı radyo ve TV kanallarını takip etmeli, bol bol eki test sorularını çözmeli ve bulabildiğiniz her yabancıyla sohbet etmelisiniz.
2.Sonraki adım, ‘Bechelor of Science’a başlamak gerekiyor. Bu, tıptan önce alınması gereken 4 yıllık lisans eğitimi oluyor. Kimya, fizik veya biyoloji gibi bir bölüm seçilebilir; fakat işletme ya da tarih gibi BA kapsamındaki bölümler olamaz.
3.4 yıl sürecek bu eğitim zarfında, eğer tıp okumaya kararlıysanız 2 sınavdan geçmeniz gerekecek.
1.’si USLM (US Medical Licencing Exam).
2.’si ise; 4. senenizde gireceğiniz 2. Medical Licencing Exam.
4.4 yıl üniversitede okuduktan sonra, bir sınava daha giriliyor. MCAT (Medical College Admission Test). Geçer puan alanlar yaklaşık 1 sene sürecek eğitim için ‘premedical school’a geçiyor.
5.PREMED, temel tıp eğitimi anlamına geliyor. Ancak; 4 yıl okuyup, ardından MCAT sınavını verseniz bile, sizi okula kabul etmeden önce, sizde ilk baktıkları şey: İNSAN SEVGİSİ! Yani bu meleğe uygunluk şartı. Bunu belgelemenin tek yolu da, huzurevleri gibi insan temalı yerlerde staj yapmak. Gizem’in size tavsiyesi, 4 yıllık eğitim sürecinizde bu stajı halletmeniz yönünde oluyor; çünkü PREMED okullar sizi kabul etmeden önce 3-5 ay arası staj yapmanızı şart koşacaklardır. Burada 1 senelik eğitimde;
a.Genel kimya
b.Fizik
c.Biyoloji
d.Organik kimya
derslerini yoğun bir şekilde alıyorsunuz. Aslında tüm bu süreç, sizi tıp eğitimine hazırlamak için. PREMED eğitimi çoğunlukla laboratuvar ortamında geçiyor, klinik bir eğitim içermiyor.
6.Toplamda 5 senelik eğitimi bitirip, sınavları tamamladıktan sonra, 3 yıl sürecek asıl tıp eğitimi başlıyor. Artık, hastane, klinik ve laboratuvar ortamlarında hastalarla birebir çalışabiliniyor bu süreçte.
7.Bu 9 yılın ardından mezun olunduğunda, MD ünvanı alınıyor. MD, medikal doktor demek. Amerika’da, tıbbı bitirenlere hemen doktor ünvanı verilmiyor, bunun için öncelikle doktora yapılması gerekiyor. MD olanlar, ancak pratisyen hekim statüsü alabiliyorlar: ‘General Practioner’.
8.Uzmanlaşmak içinse 3-4 sene kadar hastanelerde ‘Residency’ doktor stajı yapmanız gerekiyor. Ama asıl ihtisasınızı almak için MD/PHD eğitimi almalısınız. Böylelikle hem akademik hem de pratik bilgi sahibi doktor ünvanı kazanabilirsiniz.
MD/PHD Doktora Bursu
Gizem burada önemli bir noktaya dikkat çekiyor; Amerika, yurtdışından gelen öğrencilere tıp alanında doktora bursu pek vermiyor. Örneğin kendi vatandaşları mezun olduğunda doktora bursu alabilme yüzdesi %50’den daha fazlayken, bu oran yabancı öğrenciler için %3’e düşüyor. Doktora ücretlerinin de bu alanda 200.000 dolardan daha yüksek olduğunu hatırlatıyor Gizem. Ama tabii çeşitli burs imkanlarından da bahsediyor. Wells Fargo ve SallieMae gibi özel yerlerden bir ihtimal ‘private loan’ adı altında geçen burslar almanız da mümkün.
Gizem’in verdiği bilgiye göre; Yale University School of Medicine, Duke University School of Medicine, Harvard Medical School gibi bazı üniversiteler, şartlı olarak burs verebiliyorlar. Mesela; Singapur’la bir anlaşmaları var ise, siz doktor olduktan sonra bursun karşılığında, misali 5 sene Singapur’da çalışarak borcunuzu ödüyorsunuz. Yani burs almak çok zor olabilir ancak imkansız değil.
MD ünvanı aldıktan sonra, ihtisas-residency yapmak istemeyip, Türkiye’ye dönmek de bir seçenek tabii. Türkiye’deki üniversiteler, Amerika’daki tıp eğitimini kabul ediyor çünkü. Burada TUS sınavına girip ihtisas yapabilirsiniz. Ya da direkt hastanelerde pratisyen hekim olarak çalışabilirsiniz. Ancak, Amerika’da MD yani pratisyen hekim olarak hastanelerde çalışmanız mümkün değil.
Türk Öğrencilere Burs Veren Okullar
1.Duke University School of Medicine. Yukarıda verdiğimiz Singapur örneği bu okul için geçerli. Buradan doktora bursu alıp okursanız, sonrasında 5 sene kadar Singapur’da hizmet vermeniz gerekecek.
2.Yale University School of Medicine
3.Northwestern Medicine Feinberg School of Medicine
4. Harvard Medical School
5.Johns Hopkins School of Medicine
Ancak devlet üniversitelerinde burs imkanınız yok maalesef. Bu, sadece Amerikan vatandaşı iseniz ya da green card sahibi iseniz mümkün olabilir.
Bu konuda, burs bulamasanız bile, eğer maddi imkanınız varsa Gizem, mutlaka doktora yapmanızı tavsiye ediyor. Çünkü Amerika’da doktor olduktan sonra kazancınızın çok yüksek olacağına vurgu yapıyor. Hele bir de kendinizi gösterip büyük hastanelerde çalışırsanız yaptığınız yatırım misliyle geri dönecektir. Amerika’da birçok başarılı Türk doktor çalışmakta. Onların kadrolarında yer bulabilirsiniz diyor Gizem.
Türkiye’de Okuyan Doktorlar Amerika’da Nasıl Çalışabilir?
Bir de; Türkiye’de tıp okuyup, hatta uzmanlaşmış doktor olup, Amerika’ya gelmek isteyenler konusu var. Amerika, Türkiye’deki tıp fakültelerine denklik vermiyor. Bu durumdakilerin de öncelikle, MCAT sınavına girmesi gerekiyor. Tabii yine TOEFL’ı da hatırlatalım.
Bu sınav ücretleri yüksek olduğu için Gizem, Türkiye’de doktorluk yaparken, bir yandan İngilizce’nizi çok iyi geliştirip, bu sınava da sıkı hazırlanmanız yönünde tavsiye veriyor. Çünkü kendisi, yeterli İngilizce bilmeden, Amerika’da geliştireceğini düşünüp, kariyerlerini bırakıp oraya giden ve defalarca kere bu sınavı veremeyen doktorlar tanıdığından bahsediyor. Kafelerde garsonluk yaparken tanıştığı ve şaşırdığı örneklerden bahsediyor.
Vize Meselesi
Türkiye’de Türk vatandaşı olmayanların doktorluk yapamadığını hatırlatan Gizem, Amerika’da da ‘Green Card’ ya da vatandaşlık sahibi değilseniz doktorluk yapamadığınızı söylüyor. Doktor olup, sadece bazı ameliyatlar için gidip gelindiğinde bu kural geçerli değil. Ancak orada yaşayıp, hastanelerde kadrolu çalışmak için mutlaka en azından yeşil kart sahibi olmalısınız.
Son olarak Gizem’in tavsiyesi; koşullar ne kadar zor olsa da pes etmemenizden yana. Amerika’da bunları başaran büyük çoğunluğun zeki olduğundan değil, çalışkan oldukları için başardıklarını söylüyor. Bu ülkede kanunlar, kurallar çok düzgün işlediği için, torpil gibi mekanizmaların pek olmadığını belirterek makaledeki detayları iyice araştırıp tek tek neler eksik ise tamamlayıp, sadece çalışarak başarabileceğinizi söylüyor Gizem. Unutmayın Amerika’da çok başarılı Türk doktorlarımız var. Onlar başarmış. Demek ki mümkün.
KAYNAK: Kariyer Kılavuzu
YORUMLAR