Amerika Kıtasında Dang Humması Vakaları, İklim Değişikliği Sebebiyle Üç Kat Arttı!

Amerika Birleşik Devletleri’nde dang humması vakaları, 1980 yılından bu yana görülen en yüksek seviyeye ulaşırken, iklim değişikliğinin etkileri bu artışta önemli bir rol oynuyor. Bölgedeki sağlık yetkililerine göre, 2024 yılı itibarıyla 12,6 milyon şüpheli dang humması vakası kaydedildi; bu rakam, 2023 yılına göre neredeyse üç kat artışa işaret ediyor.

Sivrisineklerin yaydığı dang virüsü, bölgedeki sıcaklık artışları nedeniyle daha geniş alanlara yayılmaya devam ediyor. Pan Amerikan Sağlık Örgütü (PAHO), virüs kaynaklı ölümlerin de dramatik bir şekilde arttığını bildirdi. 2023’te 2.467 olan ölü sayısı, 2024’te 7.700’ü geçti. PAHO Direktörü Jarbas Barbosa, bu durumu "doğrudan iklimsel olaylarla bağlantılı" olarak nitelendirerek, yüksek sıcaklıklar, kuraklık ve sellerin etkilerini vurguladı.

Brezilya ve Diğer Ülkelerde Rekor Vakalar

Amerika kıtasında Brezilya, 10 milyondan fazla vakayla en fazla dang vakası bildirilen ülke olarak başı çekerken, Arjantin ve Meksika da sırasıyla 580.000 ve 500.000'den fazla vakayla ciddi etkileniyor. Karayipler'de ise Guyana, 41.000 vakayla en yüksek sayıyı raporlarken, Fransız Guyanası, Dominik Cumhuriyeti ve Martinique gibi bölgelerde de vakalar artış gösteriyor.

ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) verilerine göre, bu yıl California, Florida ve Texas eyaletlerinde de dang virüsü vakaları bildirildi. PAHO, aynı zamanda bu yılın ikinci yarısında Meksika, Orta Amerika ve Karayipler'in bazı bölgelerinde dang serotip üç vakalarının baskın hale geldiğini belirtiyor. Bu tür bir değişim, yıllardır görülen ilk büyük dalga olarak dikkat çekiyor.

İklim değişikliği ve sıcaklıkların artması, sivrisineklerin daha önce yerleşik olmadığı bölgelere yayılmasına neden oldu. Yetkililer, bu hastalığın özellikle yağışlı mevsimlerde arttığını belirtiyor. Örneğin, Porto Riko'da bu yıl Mart ayında bir salgın ilan edilirken, hükümet yetkilileri, sivrisinek üremesi için uygun ortam sağlayan durgun su birikintilerine karşı daha etkili önlemler alınması gerektiği konusunda uyarılarda bulundu.

En Etkili Önlem: Sivrisinek Kontrolü

Sivrisinek kontrolü, hastalığın yayılmasını engellemenin en etkili yolu olarak öne çıkıyor. Porto Riko’da, halktan durgun sulardan kurtulması istenirken, Trinidad ve Tobago hükümeti, sivrisineklerin üremesine yol açan durumlardan sorumlu kişilere para cezası kesmeye başladı.

Tehlike Altındaki Grup: Çocuklar

PAHO’ya göre, 2024 yılında Kosta Rika, Meksika ve Paraguay’daki vakaların üçte biri, 15 yaş altı çocuklarda görülürken, Guatemala’da da çok sayıda çocuk ölümü rapor edildi. Aşı kullanımı ise bazı ülkelerde sınırlı, ancak Brezilya, Arjantin ve Peru gibi yerlerde aşılar uygulanmaya başlandı.

Aşıların özellikle birden fazla kez dang hastalığı geçiren kişilerde etkili olduğu, ancak enfeksiyonun yayılmasını engellemekte büyük bir etkisinin olmayacağı vurgulanıyor. En önemli önleyici tedbirin sivrisineklerin kontrol altına alınması olduğu ifade ediliyor: "Sivrisinek yoksa, dang da yoktur."