ABD'de Sıcaklıklar Can Alıyor? Peki Ne Yapmalı?

Amerika Birleşik Devletleri'nde üç haneli rakamlara ulaşan sıcaklıklar can aldı. Kaliforniya'daki Furnace Creek yakınlarındaki Death Valley Milli Parkı'nda bir motosikletçi aşırı sıcaktan hayatını kaybetti. New York'ta soğutma merkezleri açılırken Ulusal Hava Durumu Servisi ise Amerika'da yaklaşık 36 milyon kişiyi etkileyen sıcaklık uyarısı yaptı. Peki sıcaklıklar ne kadar artacak, sıcak çarpması nasıl anlaşılır, korunmak için ne yapmalı ve diğer ayrıntılar...

ABD'nin büyük kesimleri üç haneli veya ona yakın sıcaklıklarla boğuşurken, cumartesi günü Ölüm Vadisi'nde bir grup arkadaşıyla birlikte seyahat eden bir motosikletçi aşırı sıcaktan hayatını kaybetti.

Yetkililer, altı kişilik grubun Ölüm Vadisi Ulusal Parkı'nda gezerken kimliği belirsiz motosikletçinin aşırı sıcak hava nedeniyle hayatını kaybettiğini söyledi. İkinci bir motosikletçi "şiddetli sıcaklık hastalığı" nedeniyle Las Vegas'taki bir hastaneye kaldırılırken, diğer dört kişi olay yerinde tedavi edildi.

Cumartesi günü parktaki sıcaklık 132F 55C derece idi. Kavurucu sıcaklık yüzünden, helikopter motosikletçilere ulaşıp onları hastanelere götüremedi. 

Park Müdürü Mike Reynolds, "Ölüm Vadisi'nde dünya rekoru kırabilecek sıcaklıkları deneyimlemek için çok heyecan verici bir zaman olsa da, ziyaretçilerimizi aktivitelerini dikkatli seçmeye, sıcaklıklar bu kadar yüksekken klimalı bir araç veya bina dışında uzun süre kalmaktan kaçınmaya teşvik ediyoruz" dedi.

Ulusal Hava Durumu Servisi'nin pazar günü yayınladığı aşırı sıcaklık uyarısının ABD nüfusunun yaklaşık yüzde 10'unu (36 milyon kişiyi) kapsadığını NWS meteoroloğu Bryan Jackson söyledi.

SICAKLIK REKOR TAZELEDİ

Batı ve Pasifik Kuzeybatısı'ndaki düzinelerce bölge, önceki sıcaklık rekorlarını tazeledi. Kaliforniya'nın Redding kenti 119 derecelik yüksek sıcaklık rekorunu kırarken, Phoenix pazar günü 92 derecelik rekoru tazeledi. Oregon'un Salem kentinde pazar günü sıcaklık 40 dereceye ulaşarak rekor kırdı, Doğu Yakası'nda ise dayanılmaz nem üç haneli rakamlara ulaşmasa da milyonlarca kişiyi rahatsız etti.

Vegas'taki Ulusal Hava Durumu Servisi, güneşte bırakılmış eriyen boya kalemlerinin bir fotoğrafını tweetledi. Phoenix'i de içinde barındıran Maricopa İlçesi'nde bu yıl en az 13 sıcakla ilgili ölüm gerçekleşti ve 160 ölümün de sıcak havayla bağlantılı olduğundan şüpheleniliyor.

Polise göre, bu sayıya geçen hafta ailesiyle birlikte South Mountain Park ve Koruma Alanı'nda yürüyüş yaparken "sıcağa bağlı tıbbi bir olay" geçirdikten sonra hayatını kaybeden 10 yaşındaki bir çocuk dahil değil.

Ve yaz yeni başlıyor, bunaltıcı havalar da bitmiyor. Kaliforniya'daki Furnace Creek, Death Valley'de bu hafta sıcaklık 130F'e kadar ulaşabilir.

Dünya'da kaydedilen en yüksek sıcaklık 1913'te Death Valley'de 134 dereceydi, ancak bazı uzmanlar bu ölçümün doğru olduğuna inanmıyor ve 2021'de orada 130 derece olduğunu savunuyor.

Yüksek rakımda olmasına rağmen Tahoe Gölü çevresinde olağandışı sıcaklık uyarıları bile yapıldı.  Bir yetkili, "Ne kadar sıcaktan bahsediyoruz? Eh, (batı Nevada ve kuzeydoğu Kaliforniya'da) yüksek sıcaklıklar önümüzdeki hafta sonuna kadar 100 derecenin (37,8 C) altına düşmeyecek. Ve ne yazık ki, gece boyunca da pek rahatlama olmayacak." dedi.

Bazıları ise devam eden sıcak hava dalgasından etkilenmiyor. Ölüm Vadisi ziyaretçisi Chris Kinsel, Pazar günü parkın ziyaretçi merkezine giderek mevcut sıcaklığı gösteren dijital tabelanın yanında fotoğraf çektirmeyi planladı. Kinsel, "Yaz aylarında Ölüm Vadisi benim için her zaman bir hayal listesiydi. Hayatımın büyük bir bölümünde, yaz aylarında buraya gelmek istedim," dedi. 

NEW YORK'TA SOĞUTMA MERKEZLERİ AÇILIYOR

Sıcaklıkların rekor kırması beklenirken New York'un dört bir yanında soğutma merkezleri açılıyor. Pazar günü sıcaklıkların 35 derecenin üzerine çıkmasının beklenmesi nedeniyle şehir, beş ilçedeki 44 devlet okulunun soğutma merkezi olarak açılacağını duyurdu. Pazar günü hava tahminlerine göre sıcak ve nemli hava koşullarının yanı sıra sağanak yağış ve gök gürültülü fırtına bekleniyor. En yakın soğutma merkezini bulmak için soğuk seçenekler bulucu hizmetinden yararlanılabiliyor.

PLAJLARA DİKKAT

Kent yetkilileri ayrıca New Yorkluların plajlarda ekstra dikkatli olmalarını istiyor, zira güçlü ters akıntılar en iyi yüzücüleri bile okyanusa taşıyabiliyor. Yaşlı ve engellilere yönelik merkezler de her yaştan insana açık olacak. Kendini serin tutmayan kişilerde sıcak çarpması riskinin daha fazla olduğunu söyleyen uzmanlar günel altında fazla kalınmaması konusunda uyarıyor lakin Spencer Platt Belediye Başkanlığı, kentte sıcaklık kaynaklı ölümlerin çoğunun kliması olmayan apartmanlarda meydana geldiğini bildirdi. Sıcaklığın yüksek olduğu günlerde dışarıda her türlü fiziksel efordan kaçınılması gerekiyor.

SICAK ÇARPMASI BELİRTİLERİ

Uzmanlar sıcaklık konusunda uyarılarını yaparken sıcak çarpması belirtilerini sıralıyor. Uzmanlara göre sıcak ve kuru cilt, nefes almada zorluk, kalp atış hızında artış, kafa karışıklığı, baş dönmesi ve mide bulantısı gibi belirtiler sıcak çarpmasının belirtileri. Eğer bu belirtilerden biri varsa en yakın sağlık kusuluşuna başvurulması gerekiyor.

DAHA NE KADAR ÇIKACAK?

ABD genelinde daha önce rekor kıran uzun süredir devam eden sıcak hava dalgası, Batı'nın bazı kesimlerinde  38 dereceye kadar çıkacak ve Doğu kesimleri hafta boyunca sıcak ve nemli olacak. Ulusal Hava Durumu Servisi'nin en yüksek uyarısı olan aşırı sıcaklık uyarısı, yaklaşık 36 milyon kişi veya nüfusun yaklaşık yüzde 10'u için geçerli. Oregon'daki sıcaklıkların Pazar günü 100 Fahrenheit dereceyi (37,7 Santigrat derece) aşması ve Kaliforniya'nın bazı bölgelerinde 115 dereceyi (46,1 Santigrat derece) bulması bekleniyor.

REKOR KIRAN SICAKLIKLAR

Uygulama Kavurucu sıcaklıklar cumartesi günü birçok rekoru kırdı: Kaliforniya'daki Reading, 119 derece Fahrenheit'a (48,3 derece Santigrat) ulaşarak tüm zamanların en yüksek rekorunu kırdı; San Francisco'nun kuzeyindeki Ukiah, 117 derece Fahrenheit'a (47 derece Santigrat) ulaşarak şehrin o tarihteki rekorunu kırdı ve tüm zamanların en yüksek sıcaklığına ulaştı; San Francisco'nun doğusundaki Livermore, 111 derece Fahrenheit'a (43,8 derece Santigrat) ulaşarak bir asırdan fazla bir süre önce 1905'te kırılan günlük en yüksek sıcaklık rekorunu 109 derece Fahrenheit'a (42,7 derece Santigrat) ulaştı. Las Vegas, 2007'de ulaşılan 115 F (46 C) rekorunu egale ederken, Phoenix 1942'den bu yana kırılan 116 F (46,7 C) rekorunun hemen altında kalarak 114 F (45,5 C) ile zirveye ulaştı. 

BALTİMORE İÇİN ÖNEMLİ UYARI

Baltimore bölgesi için Ulusal Hava Durumu Servisi uyarısında, "Bol miktarda sıvı tüketin, klimalı bir odada kalın, güneşten uzak durun ve akrabalarınızı ve komşularınızı kontrol edin. Küçük çocuklar ve evcil hayvanlar hiçbir koşulda araçlarda gözetimsiz bırakılmamalıdır." yazıldı.

YANGINLARA DAVETİYE ÇIKARIYOR

Batıda yüksek sıcaklıklar ve düşük nem, orman yangınları için mükemmel koşullar oluşturuyor. Los Angeles'ın kuzeybatısındaki Santa Barbara County'de, Lake Yangını 19 mil kareden (49 kilometrekare) fazla çimen, çalı ve keresteyi kavurdu. İtfaiyeciler yangının "aşırı yangın davranışı" gösterdiğini ve yüksek sıcaklıklar ve düşük nemle "büyük büyüme potansiyeli" taşıdığını söyledi ve uyardılar: "Orman yangınlarına sebebiyet vermemek için uğraş göstermeliyiz."