Çalar Saatten Önce Tam Zamanında Uyanırdık?
Her birimizin çalar saatle benzersiz bir aşk-nefret ilişkisi var. İster telefonunuzu kullanın, ister gerçek bir çalar saatiniz olsun, uykulu hayatımıza kattıkları değer inkar edilemez. Peki çalar saat icat edilmeden önce insanlar ne yapıyordu?
Her birimizin çalar saatle benzersiz bir aşk-nefret ilişkisi var. İster telefonunuzu kullanın, ister gerçek bir çalar saatiniz olsun, uykulu hayatımıza kattıkları değer inkar edilemez. Peki çalar saat icat edilmeden önce insanlar ne yapıyordu?
Çalar saatlerimizle karmaşık ilişkilerimiz var. Randevulara uymak ve işe geç kalmamak için gerekiyorlar. Ancak yıllarca her sabah yataktan aynı tonla sarsılarak kalkmaktan gerçekten zevk alan pek çok insan bulamazsınız.
Alarmınızın aralıksız çalmasını ne kadar hor görseniz de, önceki nesiller için uyanmanın daha az zor olmadığını bilin. Ne de olsa kilise çanları veya fabrika düdüğü için erteleme düğmesi yok. İşte modern çalar saatin icadından önce insanların uyanacağı yedi yol.
Su saatleri
Daha binlerce yıl önce suyu sabah alarmı olarak kullanmak için, belirli bir su seviyesine ulaşıldığında yüksek bir ses çıkaran bir mekanizma kuruldu. Sabahları erken uyanan Platon bile belki bu alarmlardan birini kurmuştur.
Mesane kontrolüyle alarm
Tuvaleti kullanmak zorunda olduğunuz için alarmınız çalmadan önce kalktığınız oldu mu? O zamanlar bilmiyordunuz ama mesaneniz çalar saatiniz gibi çalışıyordu! Yatmadan önce "aşırı içme" geleneği, her sabah hemen uyanmanın etkili bir yoluydu. Yerli Amerikalılar bu tür uygulamaları 20. yüzyıla kadar kullandılar. Tabii ki, çok az içmekle çok fazla içmek arasında bir denge kurmak gerekiyordu. Yeterince sıvı içmezseniz zamanında uyanamazsınız. Öte yandan, çok fazla içerseniz, gecenin bir yarısı mesaneniz dolu olarak uyanabilirsiniz.
Çanlar: Toplu uyandırma çağrısı
Hristiyanlığın yayılması ve çan kuleli ilk kiliselerin inşa edilmesiyle birlikte köylerde çanlar alarm olarak kullanılmaya başladı.
Fabrika düdüğü
Sanayi Çağının başlamasıyla birlikte fabrikalar, genellikle yakınlarda yaşayan kendi işçilerini fabrika düdüğü sayesinde uyandırırdı. Binanın tepesindeki bu mekanizma buhar sayesinde insanlara alarm oldu.
1555 yılı civarında, Takiyüddin Muhammed ibn Ma`ruf , bir tanesi herhangi bir zamanda çalan, birkaç farklı türde mekanik çalar saat icat etti.
Levi Hutchens`in 04.00 alarmı
1787`de, New Hampshire, Concord`dan Levi Hutchens yeni başlayan bir çalar saat icat etti. Basit bir çam kutusuna yerleştirilmiş bir dişli mekanizması bir zili çalıştırır. Bununla birlikte, saatindeki zilin yalnızca sabah 4`te çalabilmesi, tesadüfen Levi`nin işe gitmek için kalkması gereken saat değildi.
1851`de olağanüstü bir çalar saat icat edildi: Yatağın altına, uyuyan kişiyi yataktan "atmak" için 45 derece eğilebilen bir mekanizma yerleştirildi! Etkili ama kesinlikle eğlenceli değildi!
İlk baş ucu çalar saati
1876`da patenti Seth Thomas Clock Company`ye ait olan ilk başucu çalar saat piyasaya girdi.
Uyandırıcılar
İlk alarmlar yapılmış olsa da, çoğu insan henüz onlara sahip değil; bu nedenle geçen yüzyılın başında iyi para kazandıran bir meslek vardı: Uyandırıcılar!
1760`lardan 1950`lerde uygun fiyatlı çalar saatlerin icadına kadar, özellikle İngiltere ve İrlanda`daki değirmen kasabalarında insanları uyandırmaktan sorumluydular. Çalar saatlerin olmadığı bir zamanda müşteriler, haftada birkaç kuruşa, bir kişinin uyanık olduğuna ikna olana kadar Uyandırıcılarının gitmeyeceğini bilerek huzur içinde uyuyorlar.
Biraz müzikle daha iyi!
1940`larda James Reynolds ilk saatli radyonun patentini aldı. Sonunda insanlar klasik yüksek sesin daha hoş sesleriyle uyanabildiler!
Ve günümüzde ister analog ister dijital çalar saatleriniz olsun, baş ucumuzda, daima bizi erken uyandırmak için oradalar.