Plaj Kumları Nereden Geliyor ve Neden Azalıyor
Amerika Birleşik Devletleri'nin bazı bölgelerinde sıcaklıklar rekor kırarken yaz denilince aklımıza gelen plajlarla ilgili ilginç bir uyarı geldi. Washington Üniversitesi Dünya ve Uzay Bilimleri Profesörü David R. Montgomery plajlardaki kumun nasıl oluştuğunu anlatıp, hızla azaldığını söyledi ve uyarılarda bulundu.
Washington Üniversitesi Dünya ve Uzay Bilimleri Profesörü David R. Montgomery plaj kumunun, gözle görünenin ötesinde bir şey olduğunu söyledi. Kumun, topraklar hakkında anlatacak hikayeleri ve denize doğru destansı bir yolculuğu olduğunu belirten Montgomery, deniz kumunun oluşumunu şöyle anlattı:
"Bunun nedeni, dağların plajlardaki kum olarak hayatlarını sonlandırmasıdır. Zamanla dağlar aşınır. Döktükleri çamur, kum, çakıl, parke taşı ve kayalar akarsulara karışır ve bunlar bir araya gelerek nehirleri oluşturur. Denize doğru akarken, tüm bu tortular doğanın bir kaya tamburu versiyonunda öğütülür ve aşındırılır. Büyük kayalar daha küçük parçalara ayrılır, bu yüzden denize ulaşan şeylerin çoğu çamurdur. Bu silt ve kil parçacıkları çıplak gözle algılanamayacak kadar küçüktür. Ancak sadece daha büyük kaya parçaları olan tek tek kum tanelerini görebilirsiniz. "
Bir dahaki sefere plaja gittiğinizde, kuma daha yakından bakmanızı tavsiye eden Montgomery, "Bir avuç kum alın ve ona yakından bakın. Tüm taneler aynı renkte mi, yoksa gökkuşağı gibi bir çeşitlilikte mi? Pürüzlü ve köşeli mi, yoksa pürüzsüz ve yuvarlak mı? Kumun farklı renkleri haki feldispat , dumanlı beyaz kuvars , yeşil olivin veya siyah bazalt gibi farklı minerallerden gelir . Plaj kumundaki renk karışımı, onu hangi tür kayaların ürettiğini söyler" dedi.
Kum tanelerinin şeklinin ayrıca nereden geldikleri hakkında ipuçları sağladığını belirten Montgomery, " Aynı tür kumun köşeli tanecikleri, daha fazla aşınmış olan pürüzsüz yuvarlak tanecikler kadar uzağa gitmemiştir. Ve zayıf kayalar sert kayalardan daha hızlı çamura dönüşür, bu nedenle kum genellikle yavaşça parçalanan daha sert türlerden oluşur. Denize ulaşan tortu arzının yaklaşık onda biri kumdur. Bu parçacıklar yaklaşık yarım milimetre ile 2 milimetre arasındadır. Bu parçacıklar derin denize doğru akmayacak kadar büyüktür" dedi.
Plajın kum için sadece geçici bir durak olduğunu belirten Montgomery, "Büyük dalgalar onu kıyıdan çeker ve daha küçük dalgalar onu kıyı boyunca iter. Bu yüzden bir plajı kumla beslemek onu kumlu tutmak için elzemdir. Birçok sahil kasabası aşınmış sahilleri yeni kumla yeniden inşa etmek için milyonlarca dolar harcıyor. Bugün birçok plaj kum yoksunluğu çekmeye başladı. Birçok baraj, nehirlerden akan kumu hapsederek rezervuarlarda biriktiriyor.
Sonuç olarak, insan faaliyeti, aksi takdirde dünyanın plajlarında son bulacak olan kumun yaklaşık yarısını kesmiş durumda. Ancak insanlar dalgaları durdurmadı, bu yüzden sahil kumu yıkanıp yenilenmedikçe kıyı şeridi aşınıyor. Bu da dünyadaki birçok sahilin yavaş ama emin adımlarla küçüldüğü anlamına geliyor. Öyleyse bir dahaki sefere ayak parmaklarınızı plaj kumuna gömdüğünüzde ayaklarınızın altına gelene kadar geçen destansı yolculuğu düşünün. Kumun nereden geldiğini ve nereye gittiğini düşünmek için bir dakikanızı ayırın" şeklinde konuştu.