Bugün 21 Aralık En Uzun Gece!
Kuzey Yarım Küre'de kış mevsimi resmen başlıyor. Ekvator'un kuzeyinde yaşayanlar kış gündönümü ile 24 saat boyunca yılın en kısa gününü yaşayacak. Bu nedenle o gün en kısa gün, en uzun gece ya da en karanlık gün adlarıyla anılıyor.
21 Aralık 2022 - 19:01
Kış gündönümü antik çağlardan bu yana dünyanın birçok bölgesinde festivallerle kutlanıyor, hakkında birçok söylenceler yaratıldığı gibi bilimsel tartışmalar da içeriyor.
Peki, kış gündönümü tam olarak neyi ifade ediyor?
Kış gündönümü ne zaman?
21 Aralık'ta Kuzey Kutbu, güneşten en uzak noktada olduğu için Kuzey Yarım Küre'de kış başlar.
Güneş gökyüzünde en alçak noktada, ufuk çizgisine en yakın mesafede olduğu için 24 saat içinde en kısa süreli gün ışığına maruz kalır.
Bu dünyanın güneş etrafında dönüşüyle ilgili olduğu için her yıl aynı zamana denk geldiği sanılsa da öyle olmaz.
Dünya, güneş etrafındaki turunu 365 gün 6 saatte tamamladığı için kış gündönümü bazı yıllar 21 Aralık'a, bazen de 22 Aralık'a denk gelir.
Güney Yarım Küre'de ise, bu tarih, yaz gündönümünü ifade eder, yazın başlangıcı sayılır.
En kısa gün ne kadar kısa?
Bulunduğunuz yere bağlı olarak bu değişebilir. Londra'daki Greenwich Gözlemevi'nde ölçüm yapıyorsanız en kısa gün 7 saat 49 dakika 43 saniyedir. Yani gün ışığı süresi yazın en uzun günün yarısından daha azdır.
Kuzey Kutbu'na yaklaştıkça bu süre daha da kısalır. İzlanda'da sadece 2 saat 14 dakikadır.
Ekvator çizgisine yaklaştıkça fark hissedilmez kadar az olur.
Kış gündönümü (Kuzey Yarım Küre'de) en kısa gün olsa da bu en erken günbatımı ya da en geç gündoğumu anlamına gelmez.
Bir haftayı aşkın bir süre boyunca sabahları daha karanlık olmaya devam eder; en erken günbatımı ise, bu tarihten en az bir hafta önce olmuştur zaten.
'Gündönümü' ne demek?
Ufukta güneşin doğma ve batma noktasında o gün güneş, "yerinde sabit" duruyormuş hissi verir.
Dünyanın ekseni eğiktir, yıl içinde kutupların güneşe en yakın veya en uzak olduğu zamanlara göre güneşin hareket kavisi de gün içinde yükselip alçalır.
Kış gündönümü olduğu vakit, Kuzey Yarım Küre'de güneş en alçak noktadadır. Yani Kuzey Kutbu Güneş'ten uzaktır. Zaten Kuzey Yarım Küre'de kış olmasının nedeni de budur.
Oysa Güney Yarım Küre'de yaşayanlar için Güney Kutbu güneşe dönük olduğundan orada yaz gündönümü yaşanır.
Kış gündönümü kutlamaları
Birçok kültürde çok eski tarihlerden beri kış gündönümü kutlanır. Kışın hayvanları besleme zorunluluğundan kurtulmak ve insanlar için yiyecek sağlamak üzere kurban kesilir, bira ve şarap fermente edilir.
Asya: Dongzhi Festivali
Başta Çin, Kore ve Japonya olmak üzere Doğu Asya'da bu festival, yılın en önemli kutlamalarından sayılır.
Dongzhi, "aşırı kış" anlamına gelir. Uzun günlerin başlangıcı ve pozitif enerji kaynağı olarak kutlanır.
Festivalin kökeni, "yin ve yang" felsefesine dayanır; bu evrende denge ve uyum felsefesidir.
Peki, kış gündönümü tam olarak neyi ifade ediyor?
Kış gündönümü ne zaman?
21 Aralık'ta Kuzey Kutbu, güneşten en uzak noktada olduğu için Kuzey Yarım Küre'de kış başlar.
Güneş gökyüzünde en alçak noktada, ufuk çizgisine en yakın mesafede olduğu için 24 saat içinde en kısa süreli gün ışığına maruz kalır.
Bu dünyanın güneş etrafında dönüşüyle ilgili olduğu için her yıl aynı zamana denk geldiği sanılsa da öyle olmaz.
Dünya, güneş etrafındaki turunu 365 gün 6 saatte tamamladığı için kış gündönümü bazı yıllar 21 Aralık'a, bazen de 22 Aralık'a denk gelir.
Güney Yarım Küre'de ise, bu tarih, yaz gündönümünü ifade eder, yazın başlangıcı sayılır.
En kısa gün ne kadar kısa?
Bulunduğunuz yere bağlı olarak bu değişebilir. Londra'daki Greenwich Gözlemevi'nde ölçüm yapıyorsanız en kısa gün 7 saat 49 dakika 43 saniyedir. Yani gün ışığı süresi yazın en uzun günün yarısından daha azdır.
Kuzey Kutbu'na yaklaştıkça bu süre daha da kısalır. İzlanda'da sadece 2 saat 14 dakikadır.
Ekvator çizgisine yaklaştıkça fark hissedilmez kadar az olur.
Kış gündönümü (Kuzey Yarım Küre'de) en kısa gün olsa da bu en erken günbatımı ya da en geç gündoğumu anlamına gelmez.
Bir haftayı aşkın bir süre boyunca sabahları daha karanlık olmaya devam eder; en erken günbatımı ise, bu tarihten en az bir hafta önce olmuştur zaten.
'Gündönümü' ne demek?
Ufukta güneşin doğma ve batma noktasında o gün güneş, "yerinde sabit" duruyormuş hissi verir.
Dünyanın ekseni eğiktir, yıl içinde kutupların güneşe en yakın veya en uzak olduğu zamanlara göre güneşin hareket kavisi de gün içinde yükselip alçalır.
Kış gündönümü olduğu vakit, Kuzey Yarım Küre'de güneş en alçak noktadadır. Yani Kuzey Kutbu Güneş'ten uzaktır. Zaten Kuzey Yarım Küre'de kış olmasının nedeni de budur.
Oysa Güney Yarım Küre'de yaşayanlar için Güney Kutbu güneşe dönük olduğundan orada yaz gündönümü yaşanır.
Kış gündönümü kutlamaları
Birçok kültürde çok eski tarihlerden beri kış gündönümü kutlanır. Kışın hayvanları besleme zorunluluğundan kurtulmak ve insanlar için yiyecek sağlamak üzere kurban kesilir, bira ve şarap fermente edilir.
Asya: Dongzhi Festivali
Başta Çin, Kore ve Japonya olmak üzere Doğu Asya'da bu festival, yılın en önemli kutlamalarından sayılır.
Dongzhi, "aşırı kış" anlamına gelir. Uzun günlerin başlangıcı ve pozitif enerji kaynağı olarak kutlanır.
Festivalin kökeni, "yin ve yang" felsefesine dayanır; bu evrende denge ve uyum felsefesidir.
YORUMLAR