Dünyadan En Ünlü '1 Nisan' Şakaları
1 Nisan, yüzyıllardır birçok ülkede farklı isimler ile, insanların birbirine şaka yaptığı bir gün olarak kutlanıyor; peki bu gelenek nasıl başlamış?
01 Nisan 2021 - 12:50
Türkiye'de '1 Nisan' diye adlandırılan bu gün, Fransa'da 'Nisan Balığı', İngiltere'de 'Nisan Aptallar Günü' adıyla bilinir. Kişiler birbirine şakalar yapıp kandırmaya çalışırken, tuzağa düşülen her durumda "Nisaaaannnn 1!" diye bağrışılır.
1 Nisan'ın Kökeni
Bazı tarihçiler, 1 Nisan'ın kökenini 1582'ye dayandırıyor. Fransa o yıl Rumi takvimden Miladi takvime geçmişti. Rumi takvimde yılbaşı, gün ve gecenin eşit olduğu bahar ekinoksunda kutlanıyor, bu da 1 Nisan'a yakın tarihte gerçekleşiyordu.
Bu duruma alışamayıp, yeni takvimle yılbaşının 1 Ocak'a kaydığını unutanlar, hâlâ Mart'ın son haftasında 1 Nisan civarında kutlama yaptığı için bu kişilere "Nisan aptalları" denmeye ve şakalar yapılmaya başlandı. Bu insanların sırtlarına kağıttan balık yapıştırıldığı için "Nisan balıkları" deyimi de türedi ve kolay yakalanan balık anlamında, kolay kandırılan insanlar için kullanıldı.
Bazı tarihçiler ise 1 Nisan'ı, Latince 'neşeli' anlamına gelen Hilaria festivali ile ilişkilendiriyor. Bu, Antik Roma'da Kibele Tanrıçası'na tapanların Mart ayı sonunda kutladıkları, insanların kılık değiştirip başkalarını kandırmaya çalıştıkları bir festivaldi.
En Ünlü 1 Nisan Şakaları
1957'de BBC'nin ciddi programlarından biri olan Panorama'da yayımlanan haberde, İsviçreli köylülerin spagetti hasadında büyük artış sağladığı duyurulmuş ve çiftçilerin ağaçlardan spagetti topladığı görüntülere yer verilmişti.
1977'de İngiliz Guardian gazetesinin yayımladığı gezi rehberinde "San Serriffe" adında, olmayan bir takımadadan söz edilmiş ve iki adanın noktalı virgül işareti oluşturduğu vurgulanmıştı. Daha inandırıcı olması için de, adadaki okullarda denize dalıp inci çıkarma dersleri verildiği anlatılmıştı.
1988'de Sovyetler Birliği'nde İzvestiya gazetesi, dönemin en iyi futbolcusu Diego Armando Maradona'nın kötü günler geçiren Spartak Moskova ile anlaştığını ve yılda 6 milyon dolar alacağını duyurdu. Bu şakaya düşen Associated Press haber ajansı, haberi takipçileriyle paylaştı. Fakat ayrıntı için İzvestiya'ya ulaştığında ise bunun 1 Nisan şakası olduğunu anladı.
1992'de ABD'de NPR radyosu, eski başkan Richard Nixon'ın ağzından yeniden başkan adayı olacağını açıklamıştı. Oysa konuşan Nixon değil sadece onun taklidini yapan bir aktördü, ama bu şaka haber ülkede büyük şaşkınlıkla karşılanmıştı.
1998'de ABD'nin Alabama eyaletinde ise Matematikte 3,14.. olan Pi (?) sayısının İncil'e uygun olarak 3'e yuvarlanmasını öngören bir yasa teklifi verildiğine dair bir haber yayılmış, bölge halkı öfkelenip yetkililere mektup yazmaya koyulmuştu.
Şeker ile tuzun yerini değiştirmek ve tuvaleti şeffaf bir naylonla kapatmak ise 1 Nisan'da yapılan en yaygın şakalar arasında sayılıyor.
1 Nisan'ın Kökeni
Bazı tarihçiler, 1 Nisan'ın kökenini 1582'ye dayandırıyor. Fransa o yıl Rumi takvimden Miladi takvime geçmişti. Rumi takvimde yılbaşı, gün ve gecenin eşit olduğu bahar ekinoksunda kutlanıyor, bu da 1 Nisan'a yakın tarihte gerçekleşiyordu.
Bu duruma alışamayıp, yeni takvimle yılbaşının 1 Ocak'a kaydığını unutanlar, hâlâ Mart'ın son haftasında 1 Nisan civarında kutlama yaptığı için bu kişilere "Nisan aptalları" denmeye ve şakalar yapılmaya başlandı. Bu insanların sırtlarına kağıttan balık yapıştırıldığı için "Nisan balıkları" deyimi de türedi ve kolay yakalanan balık anlamında, kolay kandırılan insanlar için kullanıldı.
Bazı tarihçiler ise 1 Nisan'ı, Latince 'neşeli' anlamına gelen Hilaria festivali ile ilişkilendiriyor. Bu, Antik Roma'da Kibele Tanrıçası'na tapanların Mart ayı sonunda kutladıkları, insanların kılık değiştirip başkalarını kandırmaya çalıştıkları bir festivaldi.
En Ünlü 1 Nisan Şakaları
1957'de BBC'nin ciddi programlarından biri olan Panorama'da yayımlanan haberde, İsviçreli köylülerin spagetti hasadında büyük artış sağladığı duyurulmuş ve çiftçilerin ağaçlardan spagetti topladığı görüntülere yer verilmişti.
1977'de İngiliz Guardian gazetesinin yayımladığı gezi rehberinde "San Serriffe" adında, olmayan bir takımadadan söz edilmiş ve iki adanın noktalı virgül işareti oluşturduğu vurgulanmıştı. Daha inandırıcı olması için de, adadaki okullarda denize dalıp inci çıkarma dersleri verildiği anlatılmıştı.
1988'de Sovyetler Birliği'nde İzvestiya gazetesi, dönemin en iyi futbolcusu Diego Armando Maradona'nın kötü günler geçiren Spartak Moskova ile anlaştığını ve yılda 6 milyon dolar alacağını duyurdu. Bu şakaya düşen Associated Press haber ajansı, haberi takipçileriyle paylaştı. Fakat ayrıntı için İzvestiya'ya ulaştığında ise bunun 1 Nisan şakası olduğunu anladı.
1992'de ABD'de NPR radyosu, eski başkan Richard Nixon'ın ağzından yeniden başkan adayı olacağını açıklamıştı. Oysa konuşan Nixon değil sadece onun taklidini yapan bir aktördü, ama bu şaka haber ülkede büyük şaşkınlıkla karşılanmıştı.
1998'de ABD'nin Alabama eyaletinde ise Matematikte 3,14.. olan Pi (?) sayısının İncil'e uygun olarak 3'e yuvarlanmasını öngören bir yasa teklifi verildiğine dair bir haber yayılmış, bölge halkı öfkelenip yetkililere mektup yazmaya koyulmuştu.
Şeker ile tuzun yerini değiştirmek ve tuvaleti şeffaf bir naylonla kapatmak ise 1 Nisan'da yapılan en yaygın şakalar arasında sayılıyor.
YORUMLAR