'Hayaller ülkesi' ABD'de Türk göçmenler için iş bulmak hayal oldu: Çözüm Meslek ve İngilizce

'Fırsatlar ülkesi' ya da 'hayaller ülkesi' Amerika Birleşik Devletleri'ne (ABD) gelen Türkler, son dönemde büyük zorluklarla karşı karşıya kalıyor. Ülkede bu sorunun en çok yaşandığı yerlerden biri de Türklerin yoğun olarak yaşadığı New York. ABDPost, New York Temsilcisi Özlem Özgüt Yörekli de hem Türk Amerikan toplumunun önemli isimleri hem de hayal peşinden ABD'ye gelen Türklerle konuştu...

New York, son yıllarda artan göçmen akınıyla birlikte iş bulma konusunda ciddi bir krizle karşı karşıya. Meksika sınırından Amerika'ya geçiş yapan göçmenlerin sayısının artması, iş piyasasında rekabeti zirveye taşırken, Türk göçmenler de bu durumdan olumsuz etkileniyor.

Birçok Türk göçmen, Amerika'ya geldikten sonra meslek sahibi olmadan ve İngilizce bilmeden iş bulmakta büyük zorluklar yaşıyor. Geçmişte, özellikle benzin istasyonları gibi alanlarda Türk işverenler, iş bulmakta zorluk çeken göçmenlere kolaylık sağlasa da artık Hintlilerin bu sektörde daha fazla yer kaplaması ve göçmen sayısındaki artış, Türk işverenlerin iş verme kapasitesini ciddi şekilde düşürüyor.

Amerika’daki işsizlik oranlarının yükselmesi, göçmenler için büyük bir engel oluşturuyor. Çoğu Türk, iş bulmak için tanıdıklarına başvuruyor, ancak bu da her zaman yeterli olmuyor. Buraya gelen ve burada yaşayan Türkler, İngilizce bilmenin ve meslek sahibi olmanın iş bulma sürecini kolaylaştıran ana faktörler olduğunu vurguluyor. 

Göçmenler için en büyük zorluklardan biri, Amerika'da yaşamaya başlamadan önce gerekli bilgiye sahip olmamaları ve iş arama süreçlerinde yaşadıkları belirsizlik. Tecrübeli Türkler, Amerika'ya gelmeden önce İngilizce öğrenmelerini, belirli bir miktar para biriktirmelerini ve temel yaşam bilgilerini edinmelerini öneriyor.

Hüdai Kavi, 25 yıldır New York'ta benzin istasyonu işleten bir Türk işveren olarak, göçmenlerin iş bulma şansının eskisi kadar kolay olmadığını söylüyor:

"Geçmişte binlerce insana iş buluyorduk, ama şimdi işler o kadar iyi değil. Hindistanlıların ve diğer ülkelerden gelenlerin sayısının artmasıyla iş bulma gücümüz yüzde 30'a düştü."

Enis Keleş gibi bazı Türk göçmenler, Amerika'ya geldiklerinde kısa süre içinde iş bulsalar da, diğer birçok göçmen için aynı şans geçerli olmuyor. Enis, "Bir pastanede çalışmaya başladım ama ödeme düzenli değildi, kiramı bile ödeyemedim. O yüzden DoorDash ile çalışmaya başladım ama işler pek iyi gitmiyor" diyor.

Türk Amerikan Dernekleri Federasyonu (TADF) Başkanı Gülay Aydemir, kendilerine günde en az 10-15 telefon geldiğini belirterek "Sayı o kadar çok yükseldi ki; marketlerde, restoranlarda iş imkanı kalmadı. O yüzden endişeliyiz"  ifadelerini kullanıyor.

Yıllardır ABD'de yaşayan ve Ali Baba Restoranı ile tanınan iş insanı Ali Rıza Doğan ise geleceğin umut vermediğini belirtiyor.

HER 1000 KİŞİDEN 7'Sİ TÜRK

ABDPost New York Temsilcisi Özlem Özgüt Yörekli, 'fırsatlar ülkesine' gelerek burada zorluklarla mücadele eden Türkler ve ABD'de yaşayan Türk Amerikan toplumunun önemli isimleri ile röportaj gerçekleştirdi:

"Amerika, fakir ülkelerin insanları için her zaman cazip bir ülke olmuştur. 2022 yılında, Meksika sınırından kaçak geçişlerde büyük bir artış yaşandı. 3 milyon 58 bin kişi, yasa dışı yollarla sınırı geçti. Bu kişiler arasında her bin kişiden yedisi ise Türk vatandaşıydı.

Bu durum, her yıl artarak devam etmektedir. Kaçak göçmenlerin çoğu, yaşamlarını sürdürebilmek için New York'u tercih ediyor. Ancak, iş bulma zorluğu yaşayan bu kişilerden birçoğu, geçimlerini sağlamak amacıyla DoorDash gibi platformlarda çalışıyor. Bunlardan biri de 28 yaşındaki Osman Coşar."

Osman Coşar:

"28 yaşındayım. Yaklaşık 2 yıl önce Türkiye'den geldim. Türkiye'de en son 2 yıl çalıştım, kitap deposunda çalışıyordum. Meksika sınırından Türkiye'ye gidiş yaptım, göçmen olarak. İlk geldiğimde üç ay hiç iş bulamadım. Şu an söyleyince bazen insanlar inanmıyor, ama gerçekten iş bulamadım. Chicago'ya gitmiştim, orada da hiç iş bulamadım. Sonra çok değerli bir arkadaşım sayesinde San Francisco'ya gittim. Beraber sabah kalkıp iş arıyoruz, Türk ve Türk restoranlarında, lokantalarda, cadde cadde iş arıyoruz. Akşam gelip otelde kalıyorduk, iş bulamıyorduk. Çok zor günlerdi onlar. Kimsenin başına gelmesini istemem. Herkes kendi hayalleri peşinde geliyor buralara.

Sonra New York'a geldim. En azından büyük şehirde burada daha fazla fırsat olur diye düşündüm. New York'u bilenler bilir, Manhattan'da sokak sokak gezdim, iş bulamıyordum. Üç ay boyunca tam anlamıyla işsiz kaldım."

Uzun yıllardır burada yaşayan Türk işverenlerinden edindiğimiz bilgiye göre, 2022 öncesine kadar işçi olarak gelen Türkler, en azından benzin istasyonlarında rahatça iş bulabiliyorlardı. Hatta İngilizce bilmeseler bile Türk işletme sahipleri şans tanıyordu. Ancak artık yoğun göç bu durumu da değiştirdi.

Long Island bölgesinde Kaniko benzin istasyonu işleten Hüdayi Kavi, bu konuda şunları söyledi:

Hüdai Kavi:

"30 yıldır New York'tayım, 25 yıldır benzin istasyonu çalıştırıyorum. Günümüzde New York'ta benzin istasyonlarında iş bulmak kolay değil artık. Eskiden benzin istasyonları genelde Türk arkadaşların elindeydi, ama bu tabii çok değişti. Şimdi büyük, organize firmalar var. Hindistanlılar bu işe çok büyük bir el attı, şu anda yüzde 70'i, yüzde 80'i Hindistanlıların elinde. Dolayısıyla bizim iş verme gücümüz yüzde 100'den yüzde 30'a düştü. Önceden çok daha rahat iş buluyorduk, çünkü ihtiyaç vardı. Biz de buradan bir sürü şeylerden geçtik. O dönemde işçiye ihtiyaç varken bile biz bile zorluklar yaşadık. Yapmadığımız iş kalmadı. Eskiden benzin istasyonlarında uzun saatler çalışıp para kazanabiliyorduk. Ama şimdi o ortam da kalktı, iş bulmak çok zorlaştı."

TADF Yönetim Kurulu Başkanı Gülay Aydemir:

"Meksika üzerinden yapılan girişlerde son zamanlarda ciddi bir artış oldu. Özellikle 50 binin üzerinde insanın geldiği söyleniyor. Federasyonumuzun telefonu neredeyse hiç susmuyor, günde 10-15 kişi arıyor. İş var mı? Bulabilir miyiz? Kalacak yer sorunum var. Geri dönmek istiyorum gibi konulara değiniyorlar. Bu bizi çok üzüyor. Sokakta kalanlar olduğunu duyuyoruz. Elimizden geldiğince yardımcı olmaya çalışıyoruz, ancak iş de kalmadı artık. Çünkü sayı o kadar çok yükseldi ki; marketlerde, restoranlarda iş imkanı kalmadı. O yüzden endişeliyiz."

ABD Gümrük ve Sınır Koruma Dairesi'nin son verilerine göre, 2021 yılında 4.989, 2022 yılında ise 24.362 Türk Meksika sınırından ABD'ye sığınmacı olarak geldi. 2024'ün başlarında ise günlük ortalama 70 Türk göçmen ABD'ye iltica etti.

Meksika sınırından geçip uzun süre iş bulamadığını söyleyen Türklerden biri de Enis Keleş.

Enis Keleş:

"Türkiye'de iki üniversite bitirdim. Medya yapımcılığı ve sağlık güvenliği bölümlerini bitirdim. Ancak kendi alanımda iş bulamadım, çünkü Türkiye'deki ekonomik durum malum. Çoğu işveren yeni mezunlardan deneyim istiyor. Bu yüzden ben de Amerika'ya gelmeye karar verdim. Ancak vize verilmiyor, Meksika üzerinden giriş yaptım. 9 ay önce New York'a geldim. Şanslıydım, ilk geldiğimde Manhattan'da bir pastanede delivery yaptım. Ama çok uzun süre çalışamadım, çünkü ödeme düzenli değildi ve kiramı ödeyemedim. O yüzden oradan ayrıldım.

Çoğu arkadaşımız gibi bir DoorDash hesabı kiraladım. Yazın işler iyi gidiyordu, ancak şu an işler çok kötü. Geçen hafta 95 dolar kazandım, kiramı bile çıkaramadım. Şu an iş bulmak çok zor, her tarafta Türk restoranlarına, benzin istasyonlarına başvuruyorum. İki yıldır buradayım ve iş bulmak hala çok zor."

Hüdai Kavi:

"Geçmişte binlerce insana iş buluyorduk, bir sıkıntı olmuyordu. Ama şimdi işler o kadar iyi değil. Birisi geliyor, iş istiyor, üzülüyoruz ama elimizden bir şey gelmiyor. 30 yıldır buradayım, İngilizcemiz var, her tarafı biliyoruz, ama yine de zorlanıyoruz."

Ali Rıza Doğan (Ali Baba Restoran Sahibi):

"Şu anda işsizlik New York'ta eskisinden daha fazla. Çünkü çok göçmen geldi, bunlar Türk değil, Afrika'dan, Meksika'dan, başka ülkelerden gelenler var. Bu yüzden çok insan var ve kimler olduğu da belli değil. Çoğu insan işsiz, her gün yeni birisi geliyor. Bunun içinde Türkler de var. Yardımcı olmaya çalışıyoruz ama bunun sonu ne olacak, bilmiyoruz. Bence New York'ta işler kötü olacak. Amerika'da da çok göçmen geldi. Herkes bir ümit için geliyor, ama bazen pişman olabiliyorlar. Bu durum gerçekten zor."